Micro filiz nedir ?
Mikro filizler, genellikle sadece birkaç santimetre boyunda olan, çeşitli sebze, bitki ve otların genç filizleridir. İsimden de anlaşılacağı gibi, bu bitkilerin mikro boyutu anahtar bir özelliktir ve genellikle sadece çimlenmiş tohumları ve bunların ilk gerçek yapraklarını içerir.
Mikro Filizlerin popülaritesi, onların çok güçlü biyoaktif madde içerikleri ve şaşırtıcı besin yoğunluğundan kaynaklanmaktadır. Bu minyatür bitkiler, yetişkin karşılıklarından bazen on kattan fazla daha yüksek vitamin, mineral ve antioksidan seviyelerine sahiptirler. Mikro filizlerde bulunan fenolleri ve polifenolleri içeren biyoaktif bileşikler, antikanser, anti enflamatuar, antimikrobiyal, kardiyoprotektif, hipoglisemik ve nöroprotektif, vb. gibi çok çeşitli biyolojik aktiviteler sağlar. Bitki kaynaklarından elde edilen bu biyoaktif komponentler, sonsuz bir nutrasötik bileşik deposudur. Mikro filizler USDA tarafından 2021 yılında süper besin olarak ilan edildikten kısa bir süre sonra tün bilim çevreleri tarafından farkedilmiştir ve sadece 3 yıl içerisinde başta kanser, diyabet, kardiovasküler hastalıklar, infertilite ve yaşlanma karşıtı hücre yenilenmesi üzerindeki etkileri ile ilgili bilimsel araştırma sonuçlarını içeren 100’den fazla bilimsel makale yayınlanmıştır. Mikro Filizler, büyük besin potansiyelleri ve organoleptik özellikleri nedeniyle dikkate değer bir önem kazanmıştır (Renna ve Paradiso 2020). Bu nedenle, küresel gıda sistemini daha sürdürülebilir bir şekilde çeşitlendirmek için yeni bir gıda sınıfı olarak kullanılırlar. İlginç bir şekilde Mikro Filizler, olgun yeşil muadillerinin sahip olduklarından daha yüksek besin yoğunluğu taşıyan, oldukça besleyici bir gıda sınıfı olarak ortaya çıkmıştır. USDA, Ulusal Besin Veri Tabanı (www.nifa.usda.gov/microgreens-go-trendy-vegetables-functional-food) kayıtlarına göre bu besin kaynağı insan sağlığı için şiddetle tavsiye edilebilir (Sumner ve ark. 2003; Das ve ark 2011; Rangel-Huerta ve ark. 2015).
Micro Filiz, potansiyel olarak insan sağlığını artıran ve hastalıkların iyileşmesine yardımcı olan bir dizi mikro ve makro besinler ile biyolojik fitokimyasallar bakımından zengindir. Bu biyoaktif bileşenler arasında askorbik asit (Vitamin C), filokinon (Vitamin K), α-tokoferol (Vitamin E), β-karoten (Pro Vitamin A) ve çok çeşitli fenolik antioksidanlar, karotenoidler, antosiyaninler ve glukosinolatlar bulunur. Bu bileşenler serbest radikallerle savaşır, bağışıklık sistemini güçlendirir, metabolik süreçleri iyileştirir ve bazı durumlarda oksidasyonun önlenmesine yardımcı olur. Askorbik asit, yani C vitamini, vücudun işleyişi için hayati önem taşır ve bir antioksidan olarak sınıflandırılır. Phylloquinone, yani K vitamini, sebzeler, meyveler ve diğer yeşil yapraklı sebzelerde bulunan bir formdur. Xiao ve ekibi, 2015’te, farklı Mikro Filiz türlerindeki phylloquinone içeriğinin bir türden diğerine değişmediğini gözlemlemişlerdir, içerik miktarı Mikro Filiz ürününün 2.1 ve 4 g/kg arasındadır. α-tokofrol, Mikro Filizlerde bulunan ve sinir impulsları, kas hareketleri, bağışıklık sistemini güçlendirme ve serbest radikal oluşumunu sınırlama gibi vücut fonksiyonlarında önemli bir rol oynayan bir fitokimyasaldır. Araştırmalar, Mikro Filizlerin önemli miktarda E vitamini içerdiğini ve bu sayede tüketicilerin vücut işlevlerini iyileştirmesine yardımcı olduğunu göstermiştir.β-karoten, vitamin A’nın öncüsü olan kırmızı-turuncu bir organik bileşiktir ve ağırlıklı olarak kırmızı, sarı ve turuncu renkli bitkilerde bulunur. Serbest radikalleri inhibe etmem faktörü, kanser hücrelerinde apoptozu indüklemesi ve doğal öldürücü hücre üretimini arttırması ile bağışıklık sistemini güçlendirir. Mikro Filizlerde bulunur ve tüketicilere önemli bir A vitamini kaynağı sağlar. Çeşitli Mikro Filizlerde yapılan bir çalışmada, seçilen Mikro Filizlerin β-karoten ve diğer fitobileşenler açısından mükemmel kaynaklar olduğunu göstermiştir (Xiao ve ark. 2012; Di bella ve ark. 2020; Ghoora ve ark. 2020; Johnson ve ark. 2021)
Fenolik Antioksidanlar Mikro Filizlerde bulunan fenolik antioksidanlar, metabolik aktiviteyi teşvik etme, serbest radikal oksidasyonunu engelleme ve inflamasyonu azaltma gibi işlevlere sahiptir. Lokal ve ticari çiftliklerden alınan Mikro Filizlerin antioksidan ve organoleptik özellikleri tanninler, fenolik asitler, anthocyaninler ve lezzet, tat ve renk gibi organoleptik aktiviteye bağlı diğer antioksidanlar yönünden incelenmiştir. Mikro Filizlerdeki toplam fenolik içeriğin 10.71 ile 11.88 mg/g arasında değiştiği bulunmuş, özellikle brokoli bu miktarı 10 kat aşıyor. Bu Mikro Filizlerdeki fenolik içerikler de vücuttaki glukoz homeostazını ve çeşitli diğer metabolik reaksiyonları iyileştirmeye yardımcı olur (Kumar ve ark. 2019; Tan ve ark. 2020, Gao ve ark. 2021).
Anthocyaninler ve Glukosinolatlar
Anthocyaninler, bitkilerde ve onların çeşitli bölümlerinde bulunan organik bileşiklerdir ve antioksidan, anti-inflamatuar, anti-kanser ve anti-viral özellikler sağlar. Bu flavonoid bileşikler, insan vücudundaki çeşitli metabolik koşulları iyileştiren birçok mikro yeşil türünde görülür. Glukosinolatlar da Mikro Filizler tarafından sentezlenen ikincil metabolitlerdir ve sağlık yararlarına katkıda bulunurlar. Dört farklı Brassicaceae Mikro Filizlerinde bulunan glukosinolatların biyoaktif özellikleri ve metabolomikleri UHPLC-QTOF kütle spektroskopisi ile incelenmiştir, bu da incelenen glukosinolatların 22 farklı türünün var olduğunu göstermiştir. Bu çalışmalar, kırmızı lahananın diğer dört yeşillik türüne kıyasla bu bileşiklerin en yüksek miktarını içerdiğini göstermiştir. (197.8 mg/100 g kuru ağırlıkla) (El-Nakhel ve ark. 2021; Tomas ve ark. 2021, Liu ve ark. 2021; Panchal ve ark. 2022; Liu ve ark. 2022).
Mineraller
Mineraller insan vücudunun sağlıklı olması için gerekli besinlerdir. Mineraller, kemiklerin, kasların ve kalbin sağlığı ile sinir uyarılarının iletilmesi için gereklidir. Bunlar ayrıca antioksidan enzimlerin ve hormonların üretimi için de gereklidir (Wolonciej ve ark. 2016). Ulusal Bilimler Akademisi Tıp Enstitüsü Gıda ve Beslenme Kurulu’na göre, hem erkekler hem de kadınlar için uygun kalsiyum alımı (AI) günde 1000 mg’dır. Magnezyum için erkek ve dişi RDA’lar sırasıyla 420 ve 310 mg, manganez için erkek ve dişi RDA’lar sırasıyla 2,3 ve 1,8 mg’dır (Ulusal Akademiler Tıp Enstitüsü 2011). Molibden ve fosfor için erkek ve dişi RDA’lar sırasıyla 45 g ve 700 mg iken, çinko için erkek ve dişi RDA’lar sırasıyla 11 ve 8 mg’dır. Hem erkeklerde hem de kadınlarda yeterli potasyum ve sodyum alımı (AI) sırasıyla 4,7 ve 1,5 g’dır (Oria ve ark. 2019). Çok sayıda araştırmaya göre, Mikro Filizler mükemmel bir mineral ve diğer besin kaynağıdır. Micro Filiz, K, P, Ca, Zn, Fe, Mg, Se ve Na dahil olmak üzere birçok önemli mikro ve makro besin elementleri içerirler. Bu özellikler, Micro Filizin belirli besin eksikliklerine karşı verimli bir çözüm sunma potansiyelini gözler önüne sermektedir. Yapılan çalışmalar insan vücudu için gerekli neredeyse tüm minerallerin günlük diyete mikro filizlerin eklenmesi ile alınabilir olduğunu göstermektedir (Wołonciej ve ark. 2016; Xiao ve ark. 2016; Paradiseo ve ark. 2018, Oria ve ark., 2019, Singh ve ark. 2020, Renna ve ark. 2020).
Kaynaklar
Das, S., Raychaudhuri, U., Falchi, M., Bertelli, A., Braga, P. C., & Das, D. K. (2011). Cardioprotective properties of raw and cooked eggplant (Solanum melongena L). Food & function, 2(7), 395-399.
Di Bella, M. C., Niklas, A., Toscano, S., Picchi, V., Romano, D., Lo Scalzo, R., & Branca, F. (2020). Morphometric characteristics, polyphenols and ascorbic acid variation in Brassica oleracea L. novel foods: Sprouts, microgreens and baby leaves. Agronomy, 10(6), 782.
El-Nakhel, C., Pannico, A., Graziani, G., Kyriacou, M. C., Gaspari, A., Ritieni, A., … & Rouphael, Y. (2021). Nutrient supplementation configures the bioactive profile and production characteristics of three Brassica L. microgreens species grown in peat-based media. Agronomy, 11(2), 346.
Gao, M., He, R., Shi, R., Zhang, Y., Song, S., Su, W., & Liu, H. (2021). Differential effects of low light intensity on broccoli microgreens growth and phytochemicals. Agronomy, 11(3), 537.
Ghoora, M. D., Haldipur, A. C., & Srividya, N. (2020). Comparative evaluation of phytochemical content, antioxidant capacities and overall antioxidant potential of select culinary microgreens. Journal of Agriculture and Food Research, 2, 100046.
Johnson, S. A., Prenni, J. E., Heuberger, A. L., Isweiri, H., Chaparro, J. M., Newman, S. E., … & Weir, T. L. (2021). Comprehensive evaluation of metabolites and minerals in 6 microgreen species and the influence of maturity. Current Developments in Nutrition, 5(2), nzaa180.
Kumar, N., & Goel, N. (2019). Phenolic acids: Natural versatile molecules with promising therapeutic applications. Biotechnology reports, 24, e00370.
Liu, Z., Shi, J., Wan, J., Pham, Q., Zhang, Z., Sun, J., … & Chen, P. (2021). Profiling of polyphenols and glucosinolates in kale and broccoli microgreens grown under chamber and windowsill conditions by ultrahigh-performance liquid chromatography high-resolution mass spectrometry. ACS Food Science & Technology, 2(1), 101-113.
Oria M, Harrison M, Stallings VA (eds) (2019) National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine; Health and Medicine Division; Food and Nutrition Board; Committee to Review the Dietary Reference Intakes for Sodium and Potassium. Dietary Reference Intakes for Sodium and Potassium. National Academies Press (US)
Panchal, S. K., John, O. D., Mathai, M. L., & Brown, L. (2022). Anthocyanins in chronic diseases: The power of purple. Nutrients, 14(10), 2161.
Paradiso, V. M., Castellino, M., Renna, M., Gattullo, C. E., Calasso, M., Terzano, R., … & Santamaria, P. (2018). Nutritional characterization and shelf-life of packaged microgreens. Food & function, 9(11), 5629-5640.
Rangel-Huerta, O. D., Pastor-Villaescusa, B., Aguilera, C. M., & Gil, A. (2015). A systematic review of the efficacy of bioactive compounds in cardiovascular disease: phenolic compounds. Nutrients, 7(7), 5177-5216.
Renna, M., & Paradiso, V. M. (2020). Ongoing research on microgreens: Nutritional properties, shelf-life, sustainable production, innovative growing and processing approaches. Foods, 9(6), 826.
Singh, N., Aditika, Rani, S., & Chaurasia, O. P. (2020). Vegetable microgreens farming in high-altitude region of Trans-Himalayas to maintain nutritional diet of Indian troops. Proceedings of the National Academy of Sciences, India Section B: Biological Sciences, 90, 743-752.
Sumner, L. W., Mendes, P., & Dixon, R. A. (2003). Plant metabolomics: large-scale phytochemistry in the functional genomics era. Phytochemistry, 62(6), 817-836.
Tan, L., Nuffer, H., Feng, J., Kwan, S. H., Chen, H., Tong, X., & Kong, L. (2020). Antioxidant properties and sensory evaluation of microgreens from commercial and local farms. Food Science and Human Wellness, 9(1), 45-51.
Tomas, M., Zhang, L., Zengin, G., Rocchetti, G., Capanoglu, E., & Lucini, L. (2021). Metabolomic insight into the profile, in vitro bioaccessibility and bioactive properties of polyphenols and glucosinolates from four Brassicaceae microgreens. Food Research International, 140, 110039.
Wołonciej, M., Milewska, E., & Roszkowska-Jakimiec, W. (2016). Trace elements as an activator of antioxidant enzymes. Advances in Hygiene and Experimental Medicine, 70, 1483-1498.
Xiao, Z., Codling, E. E., Luo, Y., Nou, X., Lester, G. E., & Wang, Q. (2016). Microgreens of Brassicaceae: Mineral composition and content of 30 varieties. Journal of Food Composition and Analysis, 49, 87-93.
Xiao, Z., Lester, G. E., Luo, Y., & Wang, Q. (2012). Assessment of vitamin and carotenoid concentrations of emerging food products: edible microgreens. Journal of agricultural and Food Chemistry, 60(31), 7644-7651.